Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев «Яндекс» компанипе килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен килӗшӳ алӑ пуснӑ. Республика ертӳҫи экономикӑна тата социаллӑ сферӑна цифровизацилес тӗллевлӗ проекта пурнӑҫа кӗртесшӗн.
«Яндекс» компанин Раҫҫейри гендиректорӗпе Елена Бунинӑпа ирттернӗ онлайн-тӗлпулура онлайн-вӗрентӳ, тӗрлӗ социаллӑ проект (ҫав шутра – сусӑрсене тата ватӑсене пулӑшасси) пирки те калаҫнӑ; хальхи вӑхӑтри навигаци, шыравпа информаци сервисӗсемпе усӑ курас ыйтӑва хускатнӑ.
Республикӑра «Ветерансем валли такси» социаллӑ проекта хута ярасшӑн. Вӑрнар поселокӗнче кӑҫал «Яндекс.Лицей» уҫӑлмалла. Вӑл Чӑваш Енӗн тӑватӑ вӗренӳ учрежденийӗнче ӑнӑҫлӑ ӗҫлет.
Олег Николаев «Яндекс.Лавка» сервиспа та кӑсӑкланнӑ. Вӑл пулӑшнипе вырӑнти производительсен продукцине (сӑмахран, шӑрттана, сӑрана) сутма май килӗччӗ.
Чӑваш Енри энтузиастсем самолет ӑсталанӑ. «Контактра» халӑх ушкӑнӗнче «Дзен|Чувашия» пӗлтернӗ тӑрӑх, самолета ӑсталакансем унпа Вӑрнар районӗнче тӗрӗслемелле вӗҫсе пӑхнӑ. Самолета ӑсталанӑ чух совет саманинчи журналти чертежа тӗпе хунӑ.
«Арго-2» самолетпа вӗҫнине малтанласа Андрей Усков хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Уйрӑм ҫынсем ӑсталанӑ самолетпа вӗҫнине «Дзен|Чувашия» ушкӑнра пӗлтернине вуланисенчен хурлакансем те тупӑннӑ. Вӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, ятарласа ирӗк илмесӗр вӗҫме юрамасть. Самолетӑн сертификат пулмалла, кирлӗ ытти документ. Йӗркене пӑсакансене ятарлӑ службӑсем ним мар явап тыттарма пултараҫҫӗ тесе ҫыракансем те тупӑннӑ.
Вӑрнар районӗнчи аш-какай комбиначӗ тислӗке уя тухса тӑкать, вӑл вара кайран юханшыва лекет. Малтикас ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвесем, юханшыв питӗ вараланнӑ. Ҫуркунне унта пулӑсем те вилнӗ.
Халӑх фрончӗн хастарӗсем уйра мӑйракаллӑ шултра выльӑх тислӗкӗ тухса тӑкнӑ темиҫе вырӑн тупнӑ. Ҫынсем каланӑ тӑрӑх, ку пӗр ҫул кӑна пымасть, тислӗке тахҫанах тухса тӑкаҫҫӗ-мӗн. Ҫавна май таврара та шӑршӑ тӑрать.
Тислӗк ҫӗр айӗнчи шыва та лекет. Ӑна вара ҫынсем ӗҫеҫҫӗ. Халӑх фрончӗн хастарӗсем Ҫутҫанталӑк министерствине, йӗрке хуралне, ҫутҫанталӑк тата район прокуратурине, ытти ведомствӑна кун пирки пӗлтернӗ.
Вӑрнар районӗнчи каччӑ паян Мускавра иртнӗ сумлӑ парада хутшӑннӑ. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 75 ҫул ҫитнине халалланӑ мероприятие кӑҫал ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ирттерме кӑшӑлвирус кансӗрлерӗ. Мероприятие Владимир Путин Президент хушӑвӗпе ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшне куҫарчӗҫ. Мускавра ку вӑхӑта чару мерисене те пӑрахӑҫларӗҫ.
Парада хутшӑннисем хушшинче Чӑваш Енри Егор Буданов (сӑнӳкерчӗкре) пулнӑ. 24 ҫулти каччӑ Вӑрнар районӗнчен. Унӑн пиччӗшӗ Максим республикӑри МИХсенчен пӗрне пӗлтернӗ тӑрӑх, парада хутшӑнма Егор мӗн пӗчӗкрен ӗмӗтленнӗ. Ҫар ретне ҫамрӑк пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче тӑнӑ. Службӑна вӑл Мускав облаҫӗнчи Балашиха хулинчи Дзержинский ячӗллӗ дивизие лекнӗ. Парадра чӑваш каччи Росгварди йышӗнче пулнӑ.
Сӑмах май, Вӑрнар районӗнчен парада ҫавӑн пекех Вячеслав Жебелевский тата Юлиан Волков (Хапӑс ялӗнчен), Александр Федоров тата Евгений Крылов (Ярмушка ялӗнчен), Дмитрий Козлов (Нурӑс) хутшӑннӑ.
Чӑваш Енре руль умне ӳсӗрле ларнӑ арҫынна тытса чарнӑ. Хайхискер «Форд» машинӑпа хӑйӗн туйӗнчен таврӑннӑ иккен. Салонра вара ача кӗтекен арӑмӗ ларнӑ.
Ку Вӑрнар районӗнче пулнӑ. Руль умне ӳсӗрле ларнӑшӑн арҫын тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ. Машинине вара штрафстоянкӑна ӑсатнӑ.
Сӑмах май, ҪҪХПИ инспекторӗсем 4 кунра кӑна руль умне эрех ӗҫсе ларнӑ 70 водителе чарнӑ. Тепӗр 26 ҫыннӑн руль умне лармашкӑн права пулман.
ҪҪХПИ машина рулӗ умне ӳсӗрле ларнӑ ҫынсене курсан кун пирки ведомствӑна пӗлтерме ыйтать.
Чӑваш Енри тӗпчевҫӗсем Улатӑр хулинчи 30 ҫулти арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫе тӗпчесе пӗтернӗ. Ӑна хыпар вӑрттӑн илмелли техника хатӗрне саккуна пӑсса сутнӑшӑн явап тыттарасшӑн.
Тӗпчевҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, 2019 ҫулхи ҫурла уйӑхӗнче вӑл Вӑрнар поселокӗнче Муркаш районӗнчи 45 ҫулти арҫынна пӗчӗк видеокамера тыттарнӑ. Вӑхӑтлӑха. Уншӑн вӑл 25 пин тенкӗ ыйтнӑ.
Пӗчӗк видеокамерӑна тӳме айне пытарса ҫав арҫын теори экзаменне кайнӑ. Вӑл водитель правине илме вӗреннӗ. Анчах ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн инспекцийӗн ӗҫченӗсем камерӑна асӑрханӑ та туртса илнӗ. Вӑрттӑн хатӗрпе усӑ курнӑшӑн Муркаш район арҫыннине суд пуҫиле ӗҫпе явап тыттарса 15 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Чӑваш Енри уйсенче сӑтӑрҫӑ сарӑлнине пӗлтереҫҫӗ. Куҫа курӑнман хурт-кӑпшанкӑ – нематод – ҫӗрулмине тапӑннӑ. Ӑна пула глободероз чирӗ пуҫланас хӑрушлӑх пур.
Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак хурт-кӑпшанкӑ 359 ялти 6364 ҫӗр лаптӑкӗ ҫинчи ҫӗрулмине тапӑннӑ. Пӗтӗмпе – 1360,3 гектар.
Нематод ҫӗрулмине тапӑнсан вӑл ӳсме пӑрахать, ҫулҫи тӗссӗрленет, пӗтӗрӗнет те майӗпен шанать.
Вӑл уйрӑмах 9 районта сарӑлнӑ: Комсомольски, Вӑрнар, Елчӗк, Хӗрлӗ Чутай, Ҫӗмӗрле, Патӑрьел, Муркаш, Канаш, Етӗрне тӑрӑхӗсенче.
Чӑваш Енри район-хулана кӑшӑлвирус тӑрӑмне кура виҫӗ ушкӑна уйӑрнӑ. Ҫакна кӑшӑлвирус сарӑлнине хирӗҫ ӗҫлекен оперативлӑ штабӑн ӗнерхи ларӑвӗнче палӑртнӑ. Япӑх ӗҫленӗшӗн хуласемпе район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене Алла Салаева вице-премьертан сӑмах лекнӗ.
«Симӗс» (лару-тӑру лайӑххисем кунта кӗнӗ) ушкӑнра – Вӑрнар, Элӗк, Хӗрлӗ Чутай, Улатӑр, Куслӑвкка, Красноармейски районӗсем тата Улатӑр хули.
«Сарӑ» зонӑра – кӑтарту реапубликӑри вӑтам статистикӑран пысӑк маррисем: Тӑвай, Канаш, Шӑмӑршӑ, Комсомольски, Йӗпреҫ, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Елчӗк районӗсем, Канаш тата Ҫӗмӗрле хулисем.
«Хӗрлӗ» зонӑна чирлекенсем йышлисем: ултӑ районпа икӗ хула – лекнӗ. Кунта – Етӗрне, Шупашкар, Патӑрьел, Муркаш, Пӑрачкав, Вӑрмар районӗсем, Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисем.
«Европа – Хӗвеланӑҫ Китай» трасса Чӑваш Енри ултӑ район территорийӗпе иртӗ. Пирӗн республикӑра ҫав ҫул тӑршшӗ 94 километр пулӗ. Кун пирки ЧР строительство министрӗ Владимир Осипов республика ертӳҫине Олег Николаева пӗлтернӗ. Транспорт отрасльне республикӑра ҫитес пилӗк ҫулта аталантармалли стратегие ҫав трассӑна та кӗртнӗ.
Машинӑсене хӑвӑрт ҫӳреме саракан трасса Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Канаш тата Тӑвай районӗсемпе иртӗ.
«Европа – Хӗвеланӑҫ Китай» пӗтӗм тӗнчери транспорт коридорӗн «Мускав — Чулхула — Хусан» сыпӑкӗ пирӗн республикӑшӑн та меллӗ пулассине шанаҫҫӗ.
Халӗ яваплисем проект умӗнхи ӗҫсемпе тимлеҫҫӗ.
«Мускав — Чулхула — Хусан» трасса тӑршшӗ 729 км пулӗ, кашни енпе икшер полоса тума палӑртнӑ. Вӑл ҫулпа машинӑсем сехетре 120 километр хӑвалайӗҫ. Трассӑна тӑвассине тӑватӑ тапхӑрпа палӑртнӑ. Мӗнпур ӗҫе 2027 ҫул тӗлне вӗҫлесшӗн.
Вӑрнар районӗнчи Ҫавалкас ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ уплнӑ арҫынтӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Следовательсем вӑл ҫӗрпе ҫыхӑннӑ суя документсем хатӗрленӗ тесе шутлаҫҫӗ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 2012 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче пуҫлӑх ял тӑрӑхӗн хуҫалӑх кӗнекинчен суя выписка тунӑ. Ҫавна май унӑн пӗлӗшӗ Ҫавалкасри икӗ ҫӗр лаптӑкне хӑйӗн ҫине регистрациленӗ.
Арҫынна халӗ должноҫӗпе усӑ курнӑшӑн айӑпласшӑн. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (12.06.2025 15:00) сайра пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 749 - 751 мм, 23 - 25 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр енчен вӗрӗ.
| Куприянов Иван Ильич, РСФСР тава тивӗҫлӗ строителӗ ҫуралнӑ. | ||
| Михайлов Леонид Михайлович, филологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Пуршев Федор Иванович, медицина ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, офтальмолог вилнӗ. | ||
| Митрофанов Иван Митрофанович, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ ҫут тӗнчерен уйрӑлнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |